U poslovnom svetu, često se dešava da mnogi preduzetnici i menadžeri ne razlikuju pravilno računovodstvene tretmane različitih vrsta nabavki. Jedna od najčešćih zabluda je da se nabavka osnovnih sredstava knjiži kao trošak, što nije tačno. U ovom članku ćemo objasniti zašto se nabavka osnovnog sredstva ne knjiži kao trošak, kako se ona evidentira i koje su računovodstvene i poreske implikacije takvog tretmana.

Šta su osnovna sredstva?

Osnovna sredstva predstavljaju dugotrajnu imovinu koju preduzeće koristi u svom poslovanju. To su sredstva koja imaju dug vek trajanja i koja se koriste za proizvodnju dobara ili usluga, iznajmljivanje trećim licima ili za administrativne svrhe. Primeri osnovnih sredstava uključuju:

– Zgrade i zemljište

– Mašine i oprema

– Vozila

– Računari i druga IT oprema

– Nameštaj

Knjiženje osnovnih sredstava

Kada preduzeće nabavi osnovno sredstvo, ta nabavka se ne evidentira kao trošak, već kao imovina. To znači da se vrednost nabavljenog sredstva knjiži u bilans stanja, a ne u bilans uspeha. Razlog za to je što osnovna sredstva predstavljaju resurse koji će doneti ekonomske koristi tokom više obračunskih perioda, a ne samo u tekućem periodu.

Kako se evidentira nabavka osnovnih sredstava?

1. Knjiženje nabavke: Vrednost nabavljenog osnovnog sredstva se knjiži na konto osnovnih sredstava (imovina) u bilansu stanja.

   Primer knjiženja:

   Dugovna strana: Konto osnovnih sredstava (npr. Mašine i oprema) – iznos nabavke

   Potražna strana: Konto obaveza prema dobavljačima ili gotovina – iznos nabavke

 

2. Amortizacija: Vrednost osnovnog sredstva se tokom vremena sistematski raspoređuje kroz trošak amortizacije. Amortizacija predstavlja način da se vrednost osnovnog sredstva prenese u trošak tokom njegovog korisnog veka trajanja.

   Primer knjiženja amortizacije:

   Dugovna strana: Konto troška amortizacije – iznos amortizacije za period

   Potražna strana: Konto akumulirane amortizacije – iznos amortizacije za period

Zašto se nabavka osnovnog sredstva ne knjiži kao trošak?

Razlog zašto se nabavka osnovnog sredstva ne knjiži kao trošak leži u načinu na koji se prepoznaju troškovi u računovodstvu. Troškovi se priznaju u bilansu uspeha kada su nastali, odnosno kada je sredstvo upotrebljeno za generisanje prihoda u tom obračunskom periodu. Osnovna sredstva, s druge strane, donose koristi tokom dužeg vremenskog perioda, pa se njihova vrednost ne može preneti u trošak odmah, već postepeno kroz amortizaciju.

Poreske implikacije

Poreski tretman osnovnih sredstava je takođe značajan. Poreske vlasti dozvoljavaju preduzećima da priznaju amortizaciju osnovnih sredstava kao poreski odbitni trošak. Ovo znači da preduzeće može smanjiti svoju oporezivu dobit za iznos amortizacije, što direktno utiče na smanjenje poreske obaveze.

Zaključak

Razumevanje računovodstvenog tretmana osnovnih sredstava je ključno za pravilno vođenje poslovnih knjiga i finansijskog izveštavanja. Nabavka osnovnog sredstva se ne knjiži kao trošak, već kao imovina koja se amortizuje tokom vremena. Ovakav tretman omogućava preduzećima da tačno prikažu svoju finansijsku situaciju i da optimalno upravljaju svojim poreskim obavezama. Preduzetnici i menadžeri bi trebalo da se konsultuju sa svojim računovođama kako bi osigurali pravilno evidentiranje i tretman osnovnih sredstava u skladu sa računovodstvenim standardima i poreskim propisima.